Ομιλία Υπουργού Εξωτερικών στο Συνέδριο του Economist
“The Eastern Mediterranean Region Amidst A Global Geopolitcal Upheaval
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι,
Κυρίες και Κύριοι,
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που απευθύνομαι σήμερα στο συνέδριο του περιοδικού Economist.
Ένα συνέδριο που έχει καταστεί θεσμός και αποτελεί πεδίο ουσιαστικής ανταλλαγής απόψεων μεταξύ εμπλεκομένων στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας.
Είναι αυτή ακριβώς η διαθεσμική και οριζόντια αλληλεπίδραση που μας επιτρέπει να έχουμε μια έγκυρη και ολοκληρωμένη εικόνα των επιπτώσεων που επιφέρουν οι παγκόσμιες ανακατατάξεις σε διάφορους τομείς του ανθρώπινου και πολιτειακού βίου.
Δυστυχώς, οι υπηρεσιακές μου υποχρεώσεις στο εξωτερικό δεν κατέστησαν εφικτή την φετινή μου παρουσία στις εργασίες του συνεδρίου.
Χαίρομαι όμως που η χρήση της τεχνολογίας μου δίνει την ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας απόψεις και προβληματισμούς για επιμέρους θεματικές που αφορούν στην εθνική, περιφερειακή, ευρωπαϊκή και διεθνή μας ατζέντα.
Φίλες και φίλοι,
Διάγουμε μια ιδιάζουσα περίοδο απρόβλεπτων γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα που επηρεάζουν τη διμερή και πολυμερή αλληλεπίδραση μεταξύ των κρατών.
Μια εισβολή, εξ’ ορισμού παράνομη που είναι αντίθετη με βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου όπως ο σεβασμός στην Κυριαρχία, την Ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των κρατών.
Κύπρος και Ουκρανία αποτελούν παράλληλες πορείες, αφού τα όσα συμβαίνουν σήμερα στην καρδιά της Ευρώπης, λαμβάνουν χώρα στην Κύπρο για 48 συναπτά έτη. Το μόνο που αλλάζει είναι ο εισβολέας και η χρονική απόσταση από τα γεγονότα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδωσε την ευκαιρία στην Κύπρο να αποδείξει ότι αποτελεί ένα αξιόπιστο και προβλέψιμο δυτικό εταίρο εντός της ΕΕ.
Καταδικάσαμε από την πρώτη στιγμή τη ρωσική εισβολή, χωρίς ουρές και υποσημειώσεις.
Συνταχθήκαμε με την ομόφωνη υιοθέτηση των 8 θεματικών πακέτων περιοριστικών μέτρων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, συμμορφούμενοι και υλοποιώντας πλήρως τις κοινές αποφάσεις και τη συντονισμένη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ήμουν πάντα της άποψης ότι η ενότητα της Ένωσης αποτελεί το ισχυρότερο εργαλείο στην αντιμετώπιση των διαφόρων προκλήσεων κατά κρατών μελών και εταίρων.
Η στήριξή μας στην Ουκρανία, δεν είναι ευκαιριακή, ούτε διακηρυκτικού χαρακτήρα. Αυτό, εξάλλου αποδεικνύεται και από τη μεγαλύτερη σε αξία και υλικό ανθρωπιστικής βοήθειας που απέστειλε η Κύπρος σε τρίτη χώρα από ιδρύσεώς της.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν αφήνει ανεπηρέαστη την περιοχή μας. Οι διμερείς και πολυμερείς μας συνεργασίες με χώρες της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, μας επιτρέπουν να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα πολιτικά τεκταινόμενα σε χώρες όπως η Συρία, η Λιβύη, ο Λίβανος, το Ιράν και οι χώρες του Κόλπου.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, η Κύπρος, ως ένας εξωστρεφής και προβλέψιμος εταίρος αποτελεί πυλώνα ασφάλειας και σταθερότητας στην ταραχώδη αυτή γεωγραφική λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.
Είναι αυτή η περιφερειακή μας πολιτική με τις τριμερείς συνεργασίες που εγκαθιδρύσαμε το 2013, που προσθέτει αξία, ουσία και περιεχόμενο στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ.
Φίλες και Φίλοι,
Ποτέ δεν ήμουν της άποψης ότι οι σχέσεις μεταξύ των κρατών αποτελούν παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Τουναντίον, οι διμερείς σχέσεις πρέπει να διέπονται από τις αρχές της πολυμέρειας και να τις χαρακτηρίζει η εξωστρέφεια, αμοιβαίος σεβασμός, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και στις επιμέρους πτυχές του.
Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε μια έξαρση της τουρκικής ρητορικής σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Μια άνευ προηγουμένου υβριδική συμπεριφορά που σε καμιά περίπτωση δεν συμβάλλει προς τις προσπάθειες οικοδόμησης συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας στην περιοχή.
Παρατηρούμε τη γείτονα χώρα να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το διάστημα που απομένει μέχρι την ολοκλήρωση της θητείας της παρούσας διακυβέρνησης και ενδεχομένως μέχρι τις εκλογές στην Τουρκία τον Ιούνιο του 2023 για να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα με μη αναστρέψιμες συνέπειες.
Η Τουρκία έχει αποδείξει μέσα από την ιστορία ότι στις πλείστες των περιπτώσεων αποτελεί ένα εξαιρετικά δύσκολο, απρόβλεπτο και ενίοτε κακόπιστο εταίρο. Επιχειρεί με συνεχείς απειλές να επιβάλει διά της ισχύος την επεκτατική της πολιτική και τις άλογες εδαφικές και θαλάσσιές της διεκδικήσεις. Μια πολιτική που χαρακτηρίζεται από αμετροέπεια, θράσος και πολιτική βουλιμία.
Η εμμονή της στη λύση δύο κρατών στην Κύπρο και η παράλογη αξίωσή της για αναγνώριση καθεστώτος κυριαρχικής ισότητας των Τουρκοκυπρίων ως προϋπόθεση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων επίλυσης του Κυπριακού δεν αφήνει πολλά περιθώρια ελπίδας.
Δυστυχώς, αντί να επικεντρωθεί στην εξέταση των πρωτοβουλιών της πλευράς μας και να συμβάλει στην επίλυση του Κυπριακού επιχειρεί να καταστήσει τους Τουρκοκυπρίους το πολιτικό της παρακλάδι.
Επιχειρεί με συνέπεια και αυταρχισμό να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα σε βάρος της Κύπρου και του λαού της, ενώ τελευταία επιδίδεται σε μια πρωτοφανή εκστρατεία αναβάθμισης και αναγνώρισης του Ψευδοκράτους.
Είναι χαρακτηριστικές οι παράνομες κινήσεις της Τουρκίας εντός της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, οι προσπάθειες σύναψης θεσμικής σχέσης της αποσχισθείσας οντότητας με την Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο, η δημιουργία νέων τετελεσμένων με στόχο την αλλαγή του στάτους κβο, αλλά και τα προσκόμματα που προβάλλει στην επανένωση της πατρίδας μας.
Ένα πράγμα είναι το σίγουρο. Δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε την Τουρκία σε αυτό τον θεσμικό και πολιτικό κατήφορο. Δεν θα βαδίσουμε στο δρόμο της ρητορικής παραφροσύνης, αλλά στο δρόμο του ορθολογισμού και του Διεθνούς Δικαίου.
Την ίδια ώρα δεν είμαι διατεθειμένος να συμβιβαστώ και να αποδεχτώ αυτή την παρατεταμένη στασιμότητα που οδηγεί στη διχοτόμηση.
Ανήκω στη σχολή που θέλει τη δική μας πλευρά να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Στη σχολή που θέλει την Κύπρο να έχει μια πολυθεματική και μεστή εξωτερική πολιτική που να παράγει αποτελέσματα και όχι εντυπώσεις.
Ως εκ τούτου, θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε ειλικρινείς προσπάθειες, προς κάθε κατεύθυνση έτσι ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες και προοπτικές που θα οδηγούν στην επανένωση της πατρίδας μας.
Με αυτές τις σκέψεις θέλω να σας ευχαριστήσω για την προσοχή σας και να ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου.
Ευχαριστώ.