Συνέντευξη του Υπουργού Εξωτερικών στην εφημερίδα "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ"



Συνέντευξη του Υπουργού Εξωτερικών Δρ Κωνσταντίνου Κόμπου στην εφημερίδα ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

ΜΕΡΟΣ Α’ – Κυριακή 02 Απριλίου 2023

Κόμπος: Είμαστε στο τραπέζι και περιμένουμε την τ/κ πλευρά

Ανδρέας Πιμπίσιης

«Είμαστε έτοιμοι να επιστρέψουμε στις ουσιαστικές συνομιλίες απ’ εκεί όπου σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά και είμαστε οι μόνοι αυτή του στιγμή που έχουμε κάτι να προτείνουμε», υπογραμμίζει ο νέος υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος. Στην πρώτη του αποκλειστική συνέντευξη στον «Φ» αναφέρεται στις κινήσεις της Λευκωσίας με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό, υποδεικνύοντας πως αυτή τη στιγμή η ελληνοκυπριακή πλευρά βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αναμένει την τουρκοκυπριακή πλευρά να καθίσει δίπλα της.

- Ρίχνετε βάρος προς την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν υπάρχει όμως ο κίνδυνος η Κύπρος να βρεθεί σε δύσκολη θέση στην εφαρμογή αποφάσεων λαμβάνοντας υπόψη για παράδειγμα στο κεφάλαιο Τουρκία όπου η πλειοψηφία έχει μια διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων;

- Δεν είναι κάτι το εύκολο, αλλά από την άλλη πλευρά πρέπει να προσαρμοζόμαστε και στα δεδομένα όπως διαμορφώνονται. Πλέον, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, γίνεται αντιληπτό ότι αυτό το ζήτημα είναι προτεραιότητα και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει παραλληλισμός με το Κυπριακό και την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, υπάρχει το θέμα της στάσης της Δημοκρατίας ως προς τις κυρώσεις - όπου είναι απόλυτα εναρμονισμένη με αυτή της ΕΕ - και υπάρχει το ζήτημα εάν τρίτες χώρες, στην προκειμένη περίπτωση η Τουρκία, παρακάμπτουν αυτές τις κυρώσεις. Εδώ είναι ένα παράδειγμα της σημερινής περιόδου που ακριβώς δείχνει πως μπορεί να συνδυάζονται αυτά τα πράγματα.

Σε άλλες περιπτώσεις μια διάσταση απόψεων με τους Ευρωπαίους εταίρους είναι πιθανή, και δεν νομίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να μας φοβίζει, δεν είναι κάτι το μοναδικό ως προς την Κύπρο. Είναι κάτι που βλέπουμε σε μια σειρά από ζητήματα σε επίπεδο ΕΕ, όπου μέσα από τη διαφωνία και το διάλογο καταλήγουμε σε κάποιες συγκλίσεις και σε μια μορφή συνεννόησης. Η ΕΕ διέπεται και επηρεάζεται από τον τρόπο που επιδιώκουν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους τα κράτη μέλη. Οπότε και εμείς ως κράτος μέλος με τα δικά μας συμφέροντα, και θα διαφωνήσουμε, και θα συμφωνήσουμε, και θα ευθυγραμμιστούμε, και θα βρούμε μια λύση η οποία δεν θα αγνοεί ούτε και το κοινό ευρωπαϊκό καλό, και δεν θα υποβαθμίζει τα δικά μας εθνικά συμφέροντα.

- Κάτι που σημειώνεται με την ανάληψη της νέας κυβέρνησης είναι η προσπάθεια ενεργότερης εμπλοκής της ΕΕ στο Κυπριακό στη βάση μιας προσέγγισης να υπάρξει αμοιβαίο όφελος για όλους, ενώ πριν λίγο καιρό η στρατηγική ήταν η τιμωρία της Τουρκίας μέσω των διαδικασιών της ΕΕ.

- Αυτό το οποίο αποτελεί τη βάση για μας είναι ότι είναι αδύνατο να συνεχίσουμε με την παρούσα κατάσταση. Το στάτους κβο είναι μια πλασματική κατάσταση η οποία μετακινείται συνεχώς προς το αρνητικότερο, οπότε αυτό δεν είναι επιλογή. Κατά δεύτερο, πρέπει να πείσουμε και αυτό προσπαθούμε όχι μόνο τους εταίρους μας στην ΕΕ αλλά ευρύτερα, ότι εμείς είμαστε έτοιμοι να επιστρέψουμε στις ουσιαστικές συνομιλίες απ’ εκεί όπου σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά και είμαστε οι μόνοι αυτή τη στιγμή που ουσιαστικά έχουμε κάτι να προτείνουμε.

Το γεγονός ότι παίρνουμε την πρωτοβουλία και προσπαθούμε ακριβώς να ενεργοποιήσουμε την ΕΕ ώστε αυτή να λειτουργήσει ως καταλύτης για να επιστρέψει η άλλη πλευρά στο τραπέζι των συνομιλιών, αυτό είναι νομίζω κάτι το οποίο αφενός έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον και αφετέρου βλέπουμε να υπάρχει και μια θετική ανταπόκριση. Το είδαμε στις διμερείς επαφές που είχαμε, τόσο εγώ όσο και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ότι υπήρξε ενδιαφέρον, υπήρξαν ερωτήσεις υπήρξε ανάγκη διευκρινίσεων. Οι συνομιλητές μας φαίνεται να αξιολογούν θετικά την πρωτοβουλία μας και ξεκινά τώρα μια συζήτηση πως βήμα-βήμα αυτό θα προχωρήσει.

Αναφερθήκατε στη λογική των κυρώσεων. Εγώ δεν θέλω να πάω πίσω και να δω εάν αυτή ήταν η πολιτική ή το ζητούμενο. Αυτό το οποίο πρέπει να πούμε όμως είναι πως η ΚΔ αντιδρά σ’ αυτά που βρίσκει ενώπιόν της. Στην παρούσα φάση εμείς περιμένουμε να υπάρξει ένα ήπιο κλίμα, ένα θετικό κλίμα, χωρίς αντεγκλήσεις και προκλήσεις, ειδικά στα θέματα των Βαρωσίων και της ΑΟΖ. Εκεί έχουμε καταφέρει μέσα από τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθώς και σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας να κατοχυρώσουμε τουλάχιστον ως θέμα αρχής το απαράδεκτο τέτοιων ενεργειών και επίσης δίδεται η δυνατότητα για αντίδραση, είτε της ΕΕ είτε σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας, εάν υπάρχει επανάληψη. Αυτό υπάρχει εκεί, εμείς σήμερα αυτό το οποίο θέλουμε είναι να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών και να πάρει τη θέση της η άλλη πλευρά στο τραπέζι. Εμείς είμαστε εκεί και περιμένουμε την άλλη πλευρά, δίπλα μας.

- Όταν λέμε ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ πως ακριβώς θα γίνει;

- Αυτό θα πρέπει να το δει κάποιος ωσάν να έχει δύο αλληλένδετους πυλώνες. Αφενός χρειάζεται πολιτική παρουσία η οποία θα είναι αυτή που θα δώσει σε πρώτη φάση την ώθηση να επανεκκινήσουμε τις διαπραγματεύσεις, αφ’ ετέρου αφορά στην τεχνοκρατική παρουσία της Ένωσης η οποία θα πρέπει να είναι σαφώς πιο ενισχυμένη και ουσιαστική απ’ αυτή που υπήρξε στο παρελθόν. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι στο παρελθόν δεν ήταν χρήσιμος αυτός ο ρόλος, κάθε άλλο.

Όμως η εμπειρία, μας δείχνει ότι θα μπορούσε να είναι πολύ πιο έντονη αυτή η παρουσία ή θα μπορούσε να είχε επιλύσει σειρά ζητημάτων τα οποία μπορεί να φαντάζουν τεχνικής φύσεως όμως αυτά ήταν ζητήματα τα οποία θα μπορούσε ευκολότερα να υπάρξει μια σύγκλιση απόψεων εάν η ΕΕ ήταν πιο παρεμβατική. Συνεπώς ο διορισμός ενός απεσταλμένου από την ΕΕ θα έχει να κάνει αφενός με την προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών, και αφετέρου σαν μια παρουσία η οποία θα υποβοηθά όταν φτάσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, την τεχνοκρατική πτυχή της παρουσίας της Ένωσης.

Το ερώτημα είναι πως υλοποιείται αυτό στην πράξη. Η απάντηση είναι πως θα πρέπει να δούμε μέσα στο πλαίσιο το πως αναπτύσσονται πλέον διάφορα ζητήματα στην περιοχή μας, ο ρόλος της Τουρκίας, ο ρόλος της Τουρκίας σε σχέση με τη Ρωσία και το Ουκρανικό, η απομάκρυνσή της από την ΕΕ και ευρύτερα από τη Δύση, και το γεγονός ότι αυτό δεν είναι κάτι που ούτε η Ένωση, ούτε ο δυτικός κόσμος επιθυμεί. Άρα υπάρχει μια βούληση συγκράτησης της Τουρκίας προς το δυτικό κόσμο και την ΕΕ.

Κατά δεύτερο, υπάρχουν στα ευρωτουρκικά διάφορα σημεία ενδιαφέροντος της Τουρκίας, τα οποία εάν μπορεί να εξεταστούν υπό το φως μιας αμοιβαίας επωφελούς κατάστασης, τόσο προς την Ένωση όσο και προς την Τουρκία, την ΚΔ και τους Τουρκοκύπριους, αυτό είναι κάτι το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά. Και υπάρχει επιπρόσθετα το ζήτημα του θετικού κλίματος που είναι απόρροια της δρομολογούμενης εξομάλυνσης των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας, τουλάχιστον την τελευταία περίοδο. Εμείς καλωσορίζουμε τη δημιουργία ενός θετικού κλίματος γιατί λειτουργεί επωφελώς και για την προσπάθεια επανέναρξης του διαλόγου για το Κυπριακό. Ελπίζουμε ειλικρινά αυτό το κλίμα να διατηρηθεί.

- Οι σχέσεις Ελλάδας με Τουρκία και οι αποφάσεις αλληλοστήριξης σε διεθνείς οργανισμούς πόσο επηρεάζουν την Κύπρο;

- Εμείς θεωρούμε πως η όποια ομαλοποίηση των σχέσεων απ’ αυτή προκύπτουν θετικά και για εμάς. Είναι προτιμότερο να λειτουργούμε σ’ ένα κλίμα ομαλότητας σχέσεων παρά σ’ ένα κλίμα προκλήσεων, αντεγκλήσεων κα αντιπαραθέσεων. Παρατηρούμε το τελευταίο διάστημα ένα μορατόριουμ, μια ανακωχή από προκλητικές ενέργειες οι οποίες να στοχεύουν την Ελλάδα από πλευράς Τουρκίας. Αυτό είναι μια εξέλιξη η οποία είναι σημαντική και εμείς θεωρούμε ότι θα μπορούσε να είναι επωφελής στο πλαίσιο του Κυπριακού, των διαπραγματεύσεων που θέλουμε να εκκινήσουν. Η σχέση μας με την Ελλάδα παραμένει άριστη, υπάρχει συντονισμός. Είμαστε ενήμεροι για τις κινήσεις στις οποίες προχωρούν, ενημερωθήκαμε και για το θέμα της αλληλοστήριξης για τον ΙΜΟ και Συμβούλιο Ασφαλείας αντίστοιχα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς που θα επιθυμούσε να διατηρηθεί ένα κλίμα αρνητικό και συγκρουσιακό στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας.

Επειδή δεν δέχονται εμείς πρέπει να μείνουμε αδρανείς;

- Βλέπουμε ότι η τουρκική πλευρά είναι κάθετα εναντίον της εμπλοκής της ΕΕ υποστηρίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ρόλο και λόγο. Αυτή η δυσκολία πως μπορεί να ξεπεραστεί;

- Είναι μια θέση την οποία βλέπουμε να αναβιώνει, ειδικά μετά την ανάληψη της τ/κ ηγεσίας από τον κ. Τατάρ. Ποια είναι όμως η εναλλακτική; Δηλαδή το γεγονός ότι διακηρύσσεται ότι δεν δέχονται κάτι τέτοιο, σημαίνει ότι εμείς πρέπει να μείνουμε αδρανείς;

Αυτό μας παίρνει πίσω στο σημείο όπου ξεκινήσαμε, ότι το στάτους κβο δεν είναι βιώσιμο, είναι απαράδεκτο. Το γεγονός ότι η άλλη πλευρά προβάλλει με μια μορφή αναβίωσης την ντενκτασική λογική, αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς δεν πρέπει να θέσουμε τα ζητήματα, να θέσουμε τα διλήμματα, να πείσουμε ότι εμείς πραγματικά πιστεύουμε και προσπαθούμε και όταν έρθει η ώρα ελπίζουμε η άλλη πλευρά να πάρει τις σωστές αποφάσεις, να εκφύγει από αυτή την ακραία επιχειρηματολογία και ρητορική και να επανέλθει στο τραπέζι του διαλόγου. Να είμαστε όμως ρεαλιστές, αυτό δεν θα γίνει απλά και μόνο διότι πείστηκαν, θα πρέπει να υπάρχουν τα κίνητρα για τα οποία η ΕΕ έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει.

ΜΕΡΟΣ Β’ – Δευτέρα 03 Απριλίου 2023

Κ. Κόμπος: Πιο σημαντικό να είμαστε ουσιαστικοί

Ανδρέας Πιμπίσιης

Η συστηματική προσπάθεια της τουρκικής πλευράς για αναβάθμιση του ψευδοκράτους διεθνώς αλλά και οι κινήσεις για ενσωμάτωση των κατεχομένων αποτελούν δύο από τα σημαντικά ζητήματα που έχει μπροστά του ο νέος υπουργός Εξωτερικών. Στο Β’ μέρος της αποκλειστικής συνέντευξης του στον «Φ» ο Κωνσταντίνος Κόμπος τονίζει πως τα όσα πράττει το υπουργείο του και τα μέτρα που λαμβάνει δεν διατυμπανίζονται και διαμηνύει πως το πιο σημαντικό είναι «να είμαστε ουσιαστικοί».

Αναφερόμενος στις περιφερειακές συνεργασίας, μετά και την τελευταία τριμερή με Ελλάδα και Ισραήλ, ο Κ. Κόμπος υπογραμμίζει πως στόχος της νέας κυβέρνησης είναι η περαιτέρω ενίσχυσή τους.

- Προσπάθεια αναβάθμισης του ψευδοκράτους διεθνώς. Βλέπουμε μια οργανωμένη εκστρατεία από πλευράς Τουρκίας. Πως το αντιμετωπίζετε αυτό το ζήτημα;

- Πολύ σωστά αναφέρετε ότι πρόκειται για μια συστηματική προσπάθεια η οποία έχει μια διττή στόχευση, αφενός είναι να πετύχει μια μορφή αναβάθμισης, κλιμακωτά ή άλλως πως και αφετέρου είναι η επικοινωνιακή εκμετάλλευση τέτοιων προσπαθειών.

Από την ημέρα που αναλάβαμε καθήκοντα εδώ πέρα, είναι καθημερινή έγνοια, είτε γιατί είχαμε διάφορα περιστατικά να αντιμετωπίσουμε, κάποια τα οποία γνωρίζαμε ότι έρχονται και κάποια τα οποία διαπιστώσαμε ότι γίνονται προσπάθειες. Αυτό το οποίο εμείς μπορούμε να βεβαιώσουμε είναι ότι γίνονται όλες οι ενέργειες προληπτικά, αποτρεπτικά, σε επίπεδο διμερών σχέσεων, και ανάλογα με την περίπτωση, σε επίπεδο σχέσεων με φίλες χώρες οι οποίες συμμετέχουν σε κάποιους από τους σχηματισμούς εντός των οποίων επιχειρείται η αναβάθμιση. Και χρησιμοποιώντας την ΕΕ η οποία έχει μία ευρεία γκάμα σχέσεων με πολλές από τις χώρες που εμπλέκονται ή επηρεάζονται από αυτές τις προσπάθειες σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, εμπορικών συμφωνιών ή άλλως πως, είναι συνομιλητής τους. Αυτές οι χώρες ενδιαφέρονται πάρα πολύ για την σχέση που έχουν για την Ένωση, εμείς προσπαθούμε συνεχώς μέσω της ΕΕ να αποτρέψουμε κάποιες από τις προσπάθειες στις οποίες προβαίνει η τουρκική πλευρά.

Εδώ θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι. Το γεγονός ότι δεν διατυμπανίζουμε τα προληπτικά μέτρα τα οποία παίρνουμε, όλες τις κινήσεις που γίνονται σε κάθε περίπτωση, αυτό δεν είναι τυχαίο. Γιατί όπως ανέφερα στην αρχή, η στόχευση θεωρούμε της άλλης πλευράς είναι διττή, και μία διάσταση είναι ακριβώς και το επικοινωνιακό κομμάτι.

Εκεί όπου δεν έχουμε καταφέρει να αποτρέψουμε κάποια πράγματα δεν είναι γιατί δεν υπήρξε προσπάθεια, κάθε άλλο. Η αντίδρασή μας είναι έντονη σε τέτοιες περιπτώσεις. Και αναφέρομαι στο τελευταίο παράδειγμα των τουρκογενών κρατών, όπου έγιναν όλα τα απαραίτητα διαβήματα πριν, κατά τη διάρκεια, όσο και μετά. Με το θέμα να τίθεται να διμερές επίπεδο με αρκετά σαφή τρόπο .

Από την άλλη όμως πλευρά πρέπει να έχουμε και υπόψη ότι η συγκεκριμένη έκτακτη σύνοδος διοργανωνόταν στην Τουρκία, και ως εκ τούτου υπήρχε και μια αδυναμία παρέμβασης στην φιλοξενούσα χώρα. Συνεπώς δεν είναι ορθή προσέγγιση να θορυβούμαι απλά διατυμπανίζοντας αυτό το οποίο κάνουμε. Είναι πιο σημαντικό να είμαστε ουσιαστικοί σ' αυτό το οποίο κάνουμε και να ξέρει πλέον όλος ο κυπριακός λαός ότι αντιμετωπίζουμε μία συντονισμένη διαρκή προσπάθεια που αποσκοπεί στην αναβάθμιση και εκμετάλλευση των προσπαθειών αναβάθμισης.

- Το κεφάλαιο ενσωμάτωση των κατεχομένων έχει βγει από το κάδρο ή παραμένεις ενδεχόμενο;

- Για μας είναι το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή αρνητικό ενδεχόμενο που θα μπορούσαμε να έχουμε, κάτι το οποίο θα ήταν καταστροφικό για όλο τον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους κα Τουρκοκύπριους. Είναι κάτι το οποίο προσπαθούμε εμείς να αποτρέψουμε μέσω της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων και είναι κάτι στο οποίο ελπίζουμε στη στήριξη της διεθνούς κοινότητας, και τα μηνύματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ευρύτερες αναφορές επί δύο κρατών, κυριαρχικής ισότητας ή ακόμα το ενδεχόμενο της ενσωμάτωσης, είναι κάτι που οι επαφές μας δείχνουν ότι υπάρχει σαφέστατη αρνητική τοποθέτηση.

Εμείς δεν θέλουμε ούτε καν να σκεφτόμαστε αυτό το ενδεχόμενο, ότι υπάρχει πιθανότητα υλοποίησης. Όμως είναι ένα ενδεχόμενο που υπάρχει, είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο προσπαθούμε να προγραμματίσουμε την αντίδρασή μας και να αποτρέψουμε. Ελπίζουμε ότι όλοι θα σταθούν στο ύψος που απαιτούν οι περιστάσεις.

- Μια από τις πρώτες σας πράξεις ήταν η τριμερής συνάντηση με τους ΥΠΕΞ της Ελλάδας και του Ισραήλ. Τι αφήνει ως σημείο αναφοράς αυτή η τριμερής συνάντηση και τι να αναμένουμε στο μέλλον από τις περιφερειακές συνεργασίες;

- Σε ότι αφορά την τριμερή συνάντηση με τους ΥΠΕΞ της Ελλάδας και του Ισραήλ, αυτή αποτελεί επιβεβαίωση της συνεργασίας μας και είναι ένδειξη της δέσμευσής μας για περαιτέρω ενίσχυσή της σε πληθώρα θεματικών όπως είναι η ενέργεια, η άμυνα και η επιχειρηματικότητα. Με τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και του Ισραήλ δρομολογήσαμε τα επόμενα βήματα τα οποία επιθυμούμε να οδηγήσουν σε απτά αποτελέσματα. Συμφωνήθηκαν συγκεκριμένες ενέργειες και εφόσον τελεσφορήσουν, τα αποτελέσματα θα είναι πολύ χρήσιμα. Ομολογώ ότι έγινε μια σημαντική συζήτηση από την οποία συγκρατώ τη δέσμευση για διεύρυνση της θεματολογίας αλλά και της συμμετοχής άλλων κρατών στον μηχανισμό συνεργασίας μας.

Γενικότερα, οι περιφερειακές συνεργασίες αποτελούν ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα της κυπριακής διπλωματίας, η οποία έχει καταφέρει τα προηγούμενα χρόνια να κτίσει αυτές τις σχέσεις με γείτονες χώρες ενισχύοντας το βάθος και την ποιότητα αυτών των διμερών σχέσεων με χώρες όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ιορδανία και άλλες στην περιοχή. Εμείς, έχουμε την έντονη επιθυμία, όχι μόνο να διατηρήσουμε αλλά και να ενισχύσουμε περαιτέρω αυτές τις συνεργασίες.

Ο νέος ΓΔ δεν νομίζω ότι μπορεί να αμφισβητηθεί

- Τι αλλάζει στην εξωτερική πολιτική της Κύπρου με την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης;

- Σκοπός δεν είναι να αλλάξει κάτι για χάρη της αλλαγής. Πρόθεση είναι να ενισχύσουμε την αξιοπιστία μας, η οποία περνά μέσα από διάφορα ζητήματα, και ένα εξ αυτών είναι το θέμα της Ουκρανίας και η στάση μας ως προς αυτό. Θεμελιώδης προς αυτό τον στόχο είναι και η προσέγγισή μας ως προς το Κυπριακό πρόβλημα.

Ένας δεύτερος πυλώνας των προτεραιοτήτων έχει να κάνει με τον μετασχηματισμό της λειτουργίας του υπουργείου, το οποίο θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί επηρεάζει και αντανακλά στις πιο πάνω ενέργειες, τη στρατηγική και γενικά τρόπο με τον οποίο το υπουργείο θα λειτουργεί ως μια ευέλικτη μοντέρνα διπλωματική υπηρεσία. Κύριος άξονας της στρατηγικής μας παραμένει το Κυπριακό στον οποίο στηριζόμαστε, αλλά η πρόθεση είναι να μην είμαστε μονοθεματικοί.

Σε επίπεδο διεθνών σχέσεων, περιφερειακών, πολυμερών, πρέπει να λειτουργούμε στη βάση ενός πλέγματος αρχών, προσεγγίσεων ούτως ώστε να μην στηριζόμαστε πάνω σ' ένα μόνο θέμα. Άρα αυτό επηρεάζεται από το μετασχηματισμό, αφορά τη στρατηγική και τον τρόπο που η Κυπριακή Δημοκρατία προσεγγίζει τις διεθνείς σχέσεις και επιπλέον δεν μπορούμε να αγνοούμε ότι είμαστε κράτος μέλος της ΕΕ, θέλουμε να εκπέμπουμε το μήνυμα αλλά και ουσιωδώς να είμαστε στον πυρήνα της Ένωσης. Και πάλι αυτό έχει να κάνει με το ότι δεν μπορούμε απλά να λαμβάνουμε το λόγο όταν το ζήτημα άπτεται του Κυπριακού. Αυτό συνεχίζει να γίνεται, αλλά πρέπει να ενισχύσουμε μάλλον την μετάβασή μας σε μια κατάσταση όπου έχουμε άποψη για όλα τα θέματα.

- Σ’ αυτό τον μετασχηματισμό, στον οποίο αναφερθήκατε, οφείλεται και η αλλαγή του γενικού διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών;

Ο μετασχηματισμός εκκινά από κάποια δεδομένα. Ξεκινούμε μια νέα προσπάθεια. Ένας κύκλος κλείνει και ένας καινούργιος αρχίζει. Κανένας δεν περισσεύει και πολύπειροι διπλωμάτες μπορούν να συνεισφέρουν και να μεταγγίσουν την εμπειρία τους και σε άλλους τομείς ή θέσεις. Η παρουσία μας σε χώρες στρατηγικής σημασίας πρέπει να προσεγγίζεται λαμβάνοντας υπόψη και τις επιλογές που κάνουμε. Ένας τέως Γενικός Διευθυντής σίγουρα μπορεί, και πρέπει, να συνεισφέρει σε τέτοιες προσπάθειες αναβάθμισης. Η δε επιλογή της διάδοχης κατάστασης δεν νομίζω να μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα.