Εισαγωγική δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών Δρα Κωνσταντίνου Κόμπου μετά το πέρας της συνάντησής του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Νίκο Δένδια, στην Αθήνα (09.03.2023)
Πραγματοποιώ την πρώτη μου επίσκεψη από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου, εδώ στην Αθήνα.
Η σημειολογία είναι προφανής. Παράλληλα όμως, συνοδεύεται από ουσιαστικές επαφές και συζητήσεις.
Δυστυχώς, η επίσκεψη πραγματοποιείται κάτω από ένα βαρύ πέπλο πένθους στην Ελλάδα και την Κύπρο, για τον αδόκητο χαμό των συνανθρώπων μας που επέβαιναν της τραγικής αμαξοστοιχίας στα Τέμπη, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και Κύπριοι. Θέλω να εκφράσω και από αυτό το βήμα, τα βαθιά συλλυπητήρια του Προέδρου της Δημοκρατίας και όλων των μελών της Κυβέρνησης. Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.
Αγαπητέ Νίκο,
Η θερμή υποδοχή, ο συντονισμός, η σύμπνοια απόψεων, η επαναβεβαίωση της κοινής γραμμής πλεύσης και του άριστου επιπέδου των σχέσεων μας, δίνουν σε εμένα και τους συνεργάτες μου, αστείρευτη δύναμη.
Εξ’ ορισμού, στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής μας - και όχι μόνο - δρούμε σε ένα πλαίσιο πολύ μεγαλύτερο του γεωγραφικού μας πεδίου. Λειτουργούμε με πλήρη επίγνωση των ευθυνών, προκλήσεων και δυσκολιών αυτού του εγχειρήματος.
Το γεγονός ότι βρισκόμαστε ο ένας σταθερά στο πλευρό του άλλου λειτουργεί πολλαπλασιαστικά ως προς τη δυνατότητα μας να είμαστε ασφαλής λιμένας στην περιοχή.
Μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας έχει αναπτυχθεί πλέον ένας αυτόματος και πολύ-επίπεδος μηχανισμός συντονισμού και διαβούλευσης, τη λειτουργία του οποίου βλέπουμε καθημερινά. Τον βιώνουμε καθημερινά σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Το αποτύπωμα είναι εμφανές και εντός της μεγάλης ευρωπαϊκής μας οικογένειας.
Είμαι ευτυχής γιατί είχαμε μια πλούσια και παραγωγική συζήτηση, η οποία άγγιξε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων.
Πρωταρχικό ζήτημα το Κυπριακό, για το οποίο διαχρονικά η Ελλάδα είναι το στήριγμά μας.
Σήμερα, εστιάσαμε στην προσπάθεια αντιμετώπισης της συνεχιζόμενης τουρκικής αδιαλλαξίας.
Όραμά μας είναι η επανένωση της Κύπρου.
Στόχος μας ήταν, και παραμένει η επίλυση του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ, στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθούμε διχοτομικές λύσεις ή λύσεις τύπου «δύο κρατών» στην Κύπρο, ή άλλες παρεμφερείς προσεγγίσεις.
Σε πλήρη συνεννόηση με την Ελλάδα, ευελπιστούμε ότι μέσα από τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των συνομιλιών. Όπως γνωρίζετε, ιδιαίτερα σημαντική σε αυτό το πλαίσιο, κρίνουμε την ενίσχυση της συμβολής της ΕΕ.
Δυστυχώς όμως, η παρανομία στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων συνεχίζεται. Η Άγκυρα προβαίνει σε απαράδεκτες κινήσεις, δημιουργώντας νέα τετελεσμένα.
Παραμένουμε σε εγρήγορση και τονίζουμε ότι, οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη πλην της παράδοσης των Βαρωσίων υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί παραβίαση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ και της διεθνούς νομιμότητας. Αυτό έρχεται να προστεθεί στις προηγηθείσες έκνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μας απασχόλησαν και οι εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι χώρες μας, ως πυλώνες σταθερότητας στην περιοχή, πρωτοστατούν τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη πολυμερών σχημάτων συνεργασίας. Η ιδιότητα του κράτους μέλους της ΕΕ επιτρέπει να λειτουργούμε ως γέφυρα μεταξύ των χωρών της περιοχής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εργαζόμαστε για την περαιτέρω ανάπτυξη και εμβάθυνση των συνεργασιών αυτών, έτσι ώστε η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου να καταστεί χώρος ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας. Θέλουμε να είμαστε ΜΑΖΙ ο καταλύτης αυτής της προσπάθειας.
Σε ένα τέτοιο όραμα δεν χωρούν απειλητικές συμπεριφορές, όπως αυτές της Τουρκίας, η οποία κατ’ επανάληψη ενεργεί κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, συζητήσαμε με τον Υπουργό Εξωτερικών, τρόπους αντιμετώπισης της τουρκικής προκλητικότητας. Βασικό συστατικό της προσέγγισής μας είναι η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
Επιπλέον, κατά τις συζητήσεις μας, επιβεβαιώθηκε και η κοινή προσέγγισή μας σε σχέση με την Ουκρανία.
Ένα χρόνο μετά την παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενωμένη, συνεχίζει να στηρίζει έμπρακτα την Κυβέρνηση της Ουκρανίας και να συμπαραστέκεται με όλα τα μέσα που διαθέτει στον δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό.
Η ευρωπαϊκή έκφραση αλληλεγγύης και στήριξης προς την Ουκρανία, περνά μέσα από τη διαιρεμένη Κύπρο. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική άλλωστε η θέση μας, όντας ένα κράτος που βιώνει εδώ και 49 σχεδόν χρόνια τις συνεχιζόμενες συνέπειες της τουρκικής εισβολής.
Η θέση μας είναι ξεκάθαρη:
Καταδικάζουμε τη ρωσική εισβολή.
Απορρίπτουμε κάθε ενέργεια που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
Στηρίζουμε την ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Τέλος, κατά τις διαβουλεύσεις αναφερθήκαμε και στις προκλήσεις που αφορούν στο κοινό μας οικοδόμημα, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διαπιστώσαμε και εδώ ταύτιση απόψεων σε μια σειρά ζητημάτων, όπως είναι τα ευρωτουρκικά, καθώς και η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων αλλά και της Ουκρανίας, Μολδαβίας και Γεωργίας.
Θέλω να εκφράσω ξανά τις θερμές μου ευχαριστίες για τη φιλοξενία και ευελπιστώ να έχω την ευκαιρία να σε υποδεχθώ σύντομα στην Κύπρο.
Ευχαριστώ.