Προσληφθείς τον Ιούνιο του 2019 στο Υπουργείο Εξωτερικών, ο Μάριος Σταύρου περιγράφει τις πρώτες του εμπειρίες στην υπηρεδία της Κυπριακής Διπλωματίας
Μόσχα, 26 Φεβρουαρίου 2021
O τίτλος είναι εμπνευσμένος από το ομότιτλο βιβλίο του Αλέξη Αδ. Κύρου που είχα την τύχη να διαβάσω πριν μερικά χρόνια. Ο συγγραφέας του, ο οποίος είναι Κυπριακής καταγωγής, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους διπλωμάτες στην ιστορία του νεότερου Ελληνικού Κράτους. Ευρύτερα γνωστός για τον καταλυτικό ρόλο που διαδραμάτισε στην εξέλιξη της διεθνοποίησης του Κυπριακού μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, της οποίας αποτέλεσε διαπρύσιο κήρυκα. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της πολιτικής του αντίληψης ήταν, η διαρκής προσπάθεια εξισορρόπησης των αναγκών του πραγματισμού και του ιδεαλισμού. Μια προσωπικότητα, εν γένει, αινιγματική και γοητευτική. Ο Αλέξης Κύρου, αποτέλεσε για εμένα μια από τις κύριες πηγές έμπνευσης για αφοσίωση στον στόχο της εισαγωγής στη διπλωματική υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αφού παρήλθε διετής περίοδος προετοιμασίας, εν τέλει ο στόχος επετεύχθη τον Ιούνιο του 2019. Κατ' αυτόν τον τρόπο, μπορώ να πω ότι τα δικά μου όνειρα μετουσιώθηκαν σε πραγματικότητα.
Μετά την ενδιαφέρουσα μεν, σύντομη και εντατική δε εκπαίδευση των νεοπροσληφθέντων Ακολούθων ― ο νέος διπλωμάτης αμέσως αντιλαμβάνεται πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη δημιουργίας Διπλωματικής Ακαδημίας ― ήρθε η τοποθέτησή μου και η ανάληψη καθηκόντων, σε Τμήμα της Διεύθυνσης Πολιτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών. Με την αμέριστη βοήθεια και συμπαράσταση εξαίρετων συναδέλφων, πρόθυμων να μεταλαμπαδεύσουν τις εμπειρίες και τις γνώσεις τους, η διαδικασία εγκλιματισμού στο νέο εργασιακό περιβάλλον ήταν ταχεία.
Ταχεία ήταν ωστόσο και η συνειδητοποίηση ότι οι πόροι της Υπηρεσίας, ως επί το πλείστον σε ανθρώπινο δυναμικό, είναι περιορισμένοι. Αυτή η πραγματικότητα δυστυχώς δεν συνάδει/έρχεται σε σύγκρουση με τον όγκο των ζητημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει η Διπλωματική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας σε συνδυασμό πάντα με τις όλο και αυξανόμενες ανάγκες και φιλοδοξίες της εξωτερικής πολιτικής της. Ουδέν κακόν αμιγές καλού, υπό την έννοια ότι όλοι σχεδόν οι διπλωμάτες, είτε υπηρετούν στην κεντρική Υπηρεσία ή στις διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να καταπιαστούν με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Σε ατομικό επίπεδο, αυτό λειτουργεί παιδευτικά και «παιδευτικά». Η περαιτέρω στελέχωση της Διπλωματικής Υπηρεσίας, έκτος από επιδίωξη της ηγεσίας του Υπουργείου και πάγιο αίτημα όλων των συναδέλφων, αποτελεί και επείγουσα πλέον ανάγκη για να διασφαλιστεί η κατά το δυνατόν, αποτελεσματικότερη προάσπιση των συμφερόντων της Κύπρου, στο μέλλον.
Ήδη από τους πρώτους μήνες εργασίας και λόγω της φύσης των καθηκόντων, ήταν απαραίτητη η φυσική παρουσία και συμμετοχή μου σε ομάδες εργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Έτσι, μού δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω, έστω και ακροθιγώς, τον «θαυμαστό» κόσμο των Βρυξελλών. Μπορεί η εμπειρία αυτή, να ήταν σύντομη αλλά ήταν καθ' όλα διδακτική. Διδακτική αφού συνέβαλε ώστε να συνειδητοποιήσω, την τεράστια σημασία της συμμετοχής της χώρας στην ΕΕ τα περιθώρια που υπάρχουν και τα προσκόμματα που τίθενται σε ένα μικρό Κράτος, σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της τελικής διαμόρφωσης και λήψης αποφάσεων.
Τεράστιας σημασίας εμπειρία, σε αυτό το χρονικό διάστημα διπλωματικής ζωής, ήταν και η ενεργός συμμετοχή στις επιχειρήσεις του Εθνικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων του Υπουργείου Εξωτερικών. Με το ξέσπασμα της κρίσης της πανδημίας και την δραματική μείωση των αερομεταφορών, που ακολούθησε, το Υπουργείο Εξωτερικών κλήθηκε να φέρει εις πέρας τη διαδικασία επαναπατρισμού των χιλιάδων Κυπρίων πολιτών καθώς και των νομίμως διαμενόντων, οι οποίοι είχαν αποκλειστεί στο εξωτερικό. Η διαδικασία του επαναπατρισμού περατώθηκε σε διάστημα περίπου τριών μηνών. Κατά την περίοδο αυτή και σε συνεργασία με τις διπλωματικές αποστολές της Κύπρου ανά τον κόσμο, οι λειτουργοί του Υπουργείου, που έλαβαν μέρος στο όλο εγχείρημα, με τους λίγους πόρους που είχαν στη διάθεσή τους, αφιερώθηκαν ψυχή τε και σώματι, χωρίς καμία διάθεση υπερβολής. Αποχωρίστηκαν τις οικογένειες τους, δουλεύοντας νυχθημερόν, για να επανενώσουν τις οικογένειες πολλών άλλων συμπολιτών τους. Αυτή η προσπάθεια, όχι μόνο κατέδειξε τη δύναμη που μπορεί να αποκτήσει μια ομάδα όταν κινητοποιείται από έναν κοινό στόχο, αλλά και γέννησε σε προσωπικό επίπεδο, σχέσεις μεταξύ των συμμετεχόντων, οι οποίες δεν θα ξεχαστούν.
Έναν σχεδόν χρόνο μετά την πρόσληψή μου στο Υπουργείο Εξωτερικών, ήρθε η πρώτη μετάθεση για την Πρεσβεία Μόσχας. Η μέχρι τώρα αποκομισθείσα επαγγελματική πείρα στη ρωσική πρωτεύουσα είναι σημαντική. Ακόμη και σε συνθήκες πανδημίας, λόγω των οποίων οι συναντήσεις μεταξύ διπλωματών είναι περιορισμένες, είχα τη μοναδική ευκαιρία να αντιληφθώ και να διαπιστώσω γιατί η εν λόγω πόλη χαρακτηρίζεται από τους συναδέλφους ως «διπλωματικό σχολείο». Ευελπιστώ δε, ότι με το πέρας της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, θα δοθεί η ευκαιρία για περισσότερο παραγωγική δουλειά, δεδομένων των διπλωματικών προκλήσεων αλλά και των ευκαιριών που διανοίγονται για την Κύπρο.
Εν κατακλείδι, επιστρέφοντας στον ομολογουμένως κάπως παρελκυστικό τίτλο του παρόντος άρθρου, μέσα από μια βραχεία, μέχρι στιγμής, σταδιοδρομία στη διπλωματική υπηρεσία, οι εμπειρίες που έχω αποκομίσει είναι γενικά θετικές και είμαι αισιόδοξος ότι με την επίλυση πάγιων προβλημάτων που υφίστανται, το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας με τους λειτουργούς που διαθέτει και αυτούς που θα προστεθούν στο δυναμικό του τα προσεχή χρόνια, θα είναι σε θέση να ανταποκρίνεται στη δύσκολη αποστολή του ακόμη πιο αποτελεσματικά, συνεχίζοντας να προάγει με αποφασιστικότητα τα συμφέροντα της χώρας.